The middle class trapdoor

Άρθρο από τον Simon Kuper στην Financial Times, στις 9 Ιουλίου 2011:

In 2002 I visited Argentina during its freefall. The country had just devalued and defaulted, and the latest president, instead of merely resigning, had fled in a helicopter. Yet Buenos Aires – like Athens today – still looked like a middle-class city. People lived in apartment blocks with doormen and drove to restaurants in imported cars. At dinner one night, a photographer told me that just that day he had realised he’d dropped into the third world. When had it dawned? “When Amazon refused my credit card,” he said.

There are two basic ways to live: in the first world, or in the third. If the Greeks devalue and default, they might discover what it’s like when the trapdoor opens and you plunge from one world into the other. When you fall, your life changes in ways small and big, and so does your worldview.

Michela Wrong captured the divide between first and third worlds perfectly in her Graham-Greenesque book about the Congo, In the Footsteps of Mr Kurtz. Stepping off the boat into the insanity of Kinshasa, she experiences “that revelatory moment when white, middle-class Westerners finally understand what the rest of humanity has always known – that there are places in this world where the safety net … is suddenly whipped away, where the right accent, education, health insurance and a foreign passport – all the trappings that spell ‘It Can’t Happen to Me’ – no longer apply.”

In both Greece and Argentina, the middle class had always believed: “It can’t happen to me.” The Argentinian middle classes had lived better than Europeans. I remember a couple who ran a news agency in Buenos Aires. They were enthralled to discover that I lived in Paris. They gave me blow-by-blow accounts of their Parisian holidays. They knew they would never go back.

Every day in Buenos Aires I heard stories of middle-class people who had fallen through the trapdoor. There was the former architect who now sold eggs from her kitchen table. There was the British immigrant who regretted having chosen Argentina 40 years before. There was the 71-year-old once-rich businessman with a second home in the Uruguayan resort of Punta del Este who was now earning $120 a month as an exterminator. (He aimed to be financially self-sufficient again by age 80.) And there was my Argentine friend who lost her mother. The mother, a nurse, had fallen ill, deteriorated, and then died without ever being diagnosed. Afterwards, my friend deduced that she had had a brain trauma. Being a nurse, the mother had apparently diagnosed it herself, decided that treatment would be too expensive, and quietly died.

All these people felt disbelief. This couldn’t be happening to them. It turned out that there was no safety net, no benevolent state.

When you fall through the trapdoor you tend to lose your belief in capitalist values like hard work and saving. Many Americans still believe that if you work hard and save, by the age of 50 you could be a millionaire. But in Argentina if you worked hard and saved, then at 50 you could be destitute. In Congo, you could be dead of cholera.

Christabel Bielenberg, a Briton who lived in Hitler’s Germany, recounts in her memoir The Past is Myself the archetypal story of a man who dropped through that trapdoor. Her gardener, Herr Neisse, had come home from the Great War and then spent years saving enough money to marry his Hilde. He often half-starved himself, writes Bielenberg, “and thus miraculously after some years he had put enough by to consider applying for a little allotment plot”. But in 1923 hyperinflation wiped him out. “With my savings,” he later told Bielenberg, “I was able to buy just one cup and saucer, which I gave to Hilde.” After the crash of 1929 wiped him out again, he became a Nazi.

I’m not suggesting Argentines or Greeks might become Nazis. However, many people who get pushed through the trapdoor by some hidden force do become conspiracy theorists. Intellectually there are two sorts of people: those who don’t believe conspiracy theories (mostly white middle-class westerners) and those who do (mostly poor people). Thus most white middle-class westerners believe that the US killed Osama bin Laden, whereas most Pakistanis seem to believe his “death” was faked as part of some conspiracy. In 2002 most white middle-class westerners believed that Argentina had collapsed due to absurd economic policies, whereas many Argentines blamed a conspiracy led by the International Monetary Fund. Herr Neisse blamed the Jews.

Greece isn’t in the third world yet. But if it defaults, the Greek author Takis Michas told me, “then yes, we will end up in a third-world situation. In this kind of situation, the danger of violation of human rights and of property rights is paramount.”

Few Greeks can imagine the trapdoor opening. Let’s hope it doesn’t.

Life in Bangladesh: Trash Nation version

Αρχικά δεν ασχοληθήκαμε να βάλουμε αποκωδικοποιητή στην τηλεόραση, με αποτέλεσμα μετά την 1^η Ιουλίου να μην μπορούμε να δούμε κυπριακά κανάλια. Την ευχάριστη αυτή συσκότιση κυπριακής πραγματικότητας, ήρθε να συμπληρώσει το internet που ένα βράδυ με φεγγάρι χάλασε και αυτό και δεν επανήλθε. Έτσι τις τελευταίες 15 μέρες δεν πιάνουμε ούτε κυπριακή, ούτε καλωδιακή τηλεόραση. Πλήρης συσκότιση στο σπίτι (από διάφορες απόψεις).

Ζούμε άλλωστε στην Μπαγκλαντές, η δορυφορική μας μάρανε. Άρχισα να διαβάζω και πάλι ποίηση υπό το ρομαντικό φως των κεριών. Tagore συγκεκριμένα, για να μπω στο πνεύμα της περιοχής.

Έφτασα στο αμήν την Παρασκευή όταν έλαβα μήνυμα στο κινητό ότι «malaka oi Norvigoi stole our thunder, 85 nekroi sto diko tous tragiko incident» και δεν ήξερα σε τι σκατά αναφερόταν αυτός που μου το έστειλε. Μπήκα στο internet από το κινητό για να μάθω και αποφάσισα ότι μπορεί να ζω στην Μπαγκλαντές αλλά τα γέρημα, δεν είναι δυνατόν να μην έχω internet. Έτσι έβαλα μπρος να αποκαταστήσω τη βλάβη.

Συνεχίζω να κλάννω τα κυπριακά κανάλια. 

Κατά τα άλλα πήγα και σε ένα γάμο. Στην post electricity era της Κύπρου, οι γάμοι είναι ως ακολούθως:

Οι μισές γυναίκες πάνε στο γάμο χωρίς πρώτα να πάνε κομμωτήριο. Λίγο οι διακοπές στο ρεύμα που έχουν κλείσει και τα καλύτερα κομμωτήρια (μελετάται το ενδεχόμενο να ανακαλυφθεί το πρώτο κομμωτήριο με γεννήτρια που θα κάνει χρυσές δουλειές), λίγο οι ενοχές ότι το πιστολάκι σπαταλά πολύ ρεύμα, οι Λευκωσιάτισσες γυναίκες δείχνουν τρομερή αλληλεγγύη και υιοθετούν ξανά το wet look, το έκανα μπάνιο στα σκοτεινά και ήρθα look, το ίσιωσα μόνη μου τα μαλλιά μου διότι η κομμώτρια δεν είχε ρεύμα look, το έπιασα τα μαλλιά μου κότσο και σκάστε look, γενικά τόσο αυτοσχεδιασμό κάνουν μόνο οι φοιτητές ηθοποιοί στη σχολή.

Δεν λάμπει μόνο η νύφη, όλοι λάμπουν. Από χαρά? Από υγεία? Από το γεγονός ότι υπάρχει μόνο υποτυπώδης ύπαρξη air condition (για να μην φυρτούμε)? Ξέρεις ποια βάφτηκε υπερβολικά, ποια καθόλου, τι χρώμα μάσκαρα έβαλε η διπλανή σου (και μετά άλλαξε γνώμη και πέρασε ένα μαύρο από πάνω). Αλίκη Βουγιουκλάκη, μην κλάψεις σε κυπριακό γάμο στην post electricity era, διότι το μάσκαρα θα τρέξει σαν βροχή και δεν θα συμμαζεύεται. Όλοι είναι responsible for their own make up.

Και να πάνε στο γάμο λουμένοι και παρφουμαρισμένοι. Η Chanel και το Kenzo και το Eternity και το Escada δίνουν σκληρή μάχη να μας σώσουν από την έλλειψη air condition.

Η συζήτηση στο τραπέζι ήταν πότε και ποιοι είχαν ρεύμα: «Σας έκοψαν το ρεύμα? Ναι, και εμάς! Τι ώρα? Αααα (mental calculations –αν το ρεύμα είναι το Χ, το έκοψαν η ώρα 3 στον Άγιο Δομέτιο και η ώρα 4 στον Στρόβολο, άρα πότε κόπηκε στην Έγκωμη και ποια η αξία του Χ, discuss). Όταν ανακαλύπτουμε πότε κόπηκε το ρεύμα και που, ακολουθεί 15λεπτο απαραίτητο trashάρισμα της άχρηστης Κυβέρνησης, του άχρηστου Προέδρου, της άχρηστης Εθνικής Φρουράς, γενικά όλοι είναι άχρηστοι, μας έχουν ταράξει τα νεύρα και το μάσκαρα. Το trashάρισμα των υπευθύνων συνεχίζεται μέχρι να μας καλέσουν για να σερβιριστούμε, εναλλάξ με το άλλο αγαπημένο θέμα, την επικειμένη οικονομική καταστροφή μας, το ΔΝΤ που θα έρθει και για μας (for whom the bell tolls), τη χρεοκοπία των οικονομικών μας και άλλα ευχάριστα. Θα πρέπει να μεταναστεύσουμε, θα μας πληρώνει η Βιετναμέζα να της καθαρίζουμε, ο ένας αποφάσισε να γίνει ψαράς, η άλλη αποφάσισε να κόψει τις εξωτικές διακοπές και να συμμαζευτεί (περνά και το ζευγάρι, να του ευχηθούμε: «Να ζήσετε! Να ζήσετε ευτυχισμένοι! Τι ωραία που ξεκινάτε την κοινή ζωή σας!!») και συνεχίζουμε με στοιχήματα πότε ακριβώς θα κρεπάρει η οικονομία μας.

Τέλος, είχα να δω βεντάλιες από την τελευταία φορά που πήγα τη γιαγιά Μαγκάιβερ στην εκκλησία. Είδα και στο γάμο και όλοι συμφώνησαν ότι η βεντάλια είναι το νέο hot accessory και η μαμά Δρακούνα ήδη ψάχνει τα ερμάρια να εντοπίσει κάτι βεντάλιες που μας έφερε δώρο από Ταϊλάνδη και Ιαπωνία και αρχικά τις είχαμε αγνοήσει αλλά τώρα αποφασίσαμε ότι θα κυκλοφορούμε και θα κάνουμε και statement (ειδικά οι γιαπωνέζικες δεν παίζονται).

The discovery of the sesame pie

Έχουμε αυτού του είδους τη Δημοκρατία από το 1960.

Ξαφνικά, (figure of speech) το 2011 ανακαλύψαμε την τασιηνόπιττα. (oh dear, ο Πρόεδρος έχει υπερεξουσίες)

Είναι πάντοτε εκπληκτικό όταν ανακαλύπτεις την τασιηνόπιττα.

Life in Bangladesh

Τετάρτη σήμερα και αποφασίζω να τηλεφωνήσω στην Πίτσα Νταλάρα να δω πως τα πάει:

«Έλα, πήγες στη διαδήλωση εχτές?»

«Πήγα, και με ψέκασαν με αεροζόλ όπως την κατσαριδούλα, τη μικρή Τερέζα. Δεν χρειάζεται να πεταχτούμε μέχρι το Σύνταγμα. Χημικά έχει και η δική μας Αστυνομία.»

«Άτε ρε. Μαυροφορεμένες ΕΛΑΜ καταστάσεις?»

« Surprisingly, δεν νομίζω, διότι το επίσημο ΕΛΑΜ παρέλασε πολύ πίσω που τον καφκά, στοιχισμένο, με δάδες κτλ… άσε εκεί να δεις ξενέρωμα… τους φώναζε ο μάστρος τους «Στοιχηθείτε ρε! Θωρείτε μπροστά…» και ήταν 50 άτομα, οι μισοί κάτω των 20, μπροστά οι άντρες με το πανό πίσω οι γκόμενες με τις δάδες και φώναζαν να ανοίξει το πλήθος να περάσουν…anyway, it was disturbing just the sight of them και πολύ θλιβερό να βλέπεις 16χρονους τίγκα στα σπυράκια να κρατούν τα πανό και να θωρούν στο κενό όπως τους διέταξε ο μάστρος τους…. Μετά κατάφεραν να περάσουν ανάμεσα από το πλήθος στοιχισμένοι και είχε κάτι κυράτσες (οι οποίες ακούν εθνικό ύμνο και ανατριχιάζουν και τα 20 βαμμένα νύχια τους) οι οποίες άρχισαν να χειροκροτούν… και πατά μαλάκα ένα τύπος μια κρισάρα που το ευχαριστήθηκε η ψυχή μου… άρχισε να ουρλιάζει «ρε αρνιά, ρε ζώα πισκαλιάτε των φασιστών? Εν μηδενικά τούτοι και πισκαλιάτε τους» και διάφορα άλλα… το υπόλοιπο πλήθος αρχίσαμε και τον χειροκροτούμε και του φωνάζαμε ΜΠΡΑΒΟ, ΕΤΣΙ κτλ και ήταν η μοναδική στιγμή της εκδήλωσης που ένιωσα ότι έκαμνα κάτι worthwhile τρομάρα μου… Και μετά πήγαμε όλοι σπίτι και φέραμε delivery να παν τα μαράζια κάτω. Δεν ανάψαμε το φως».

«Εγώ ήμουν σπίτι αλλά άκουσα ότι πήγαν να επιτεθούν στο Προεδρικό και αχ βαχ ξύπνησαν οι θύμισες και ο μαύρος Ιούλης…»

«Ποιος απ’ όλους? Διότι πλέον πρέπει να είσαι πιο συγκεκριμένη σε ποιο απ΄ όλους τους τραγικούς Ιούλιους αναφέρεσαι».

«Ο διάσημος, με την προδοσία και τις κερκόπορτες κτλ κτλ. Ο Ιούλης –Συτζιά του Μαύρου-.»

«Ε, φέτος, δεν θα θυμηθούμε απλώς την εμπόλεμη και αποσταθεροποιητική επέτειο. Θα την ζήσουμε κιόλας, χωρίς ρεύμα και νερό.»

«Στην εισβολή προς πληροφορία σου είχαμε ρεύμα διότι δεν είχαν ανατιναχτεί οι μονάδες παραγωγής ρεύματος.»

«Σωστά, μόνο εν καιρώ ειρήνης στο άσχετο, ανατινάζονται αυτές».

«Τουλάχιστον ήμουν στη διαδήλωση και δεν κατανάλωνα ενέργεια.»

«Άσε και εμείς, έχει δύο μέρες που δουλεύουμε χωρίς air condition και με σβηστό το φως. Ανεβαίνω και κατεβαίνω τις σκάλες ποδαράκι. Αν λυγίσεις και ανάψεις κλιματιστικό για 2 λεπτά, βγάζεις πάραυτα όνομα προδότη.»

«Βάλαμε τα τέλεια state of the art συστήματα μέσα στο σπίτι και δεν έχουμε ρεύμα. Άσε που κάθε φορά που έχει διακοπή παθαίνει επιληψία το alarm και τρέχουμε να το ρυθμίσουμε. Έτσι που πάμε, το alarm εκτός από τους κλέφτες θα διώξει και εμάς από το σπίτι.»

«Το έπαθε όλη η Μακαρίου χθες η ώρα τρεις το απόγευμα. Έκοψαν το ρεύμα και όλα τα alarm των καταστημάτων φρίκαραν, οι μπάρες των χώρων στάθμευσης δεν λειτουργούσαν, έμειναν κάμποσοι αποκλεισμένοι, lovely. Πήρα την κομμώτρια να ρωτήσω αν ισχύει το ραντεβού και μου είπε ότι δεν είχε ρεύμα, άρα δεν είχε πιστολάκια άρα όχι, να μείνω ιδρωμένη, νευριασμένη ΚΑΙ αχτένιστη».

«Μήπως όλο αυτό είναι έμμεσος τρόπος της Κυβέρνησης να μετατρέψει την Κύπρο σε Ρωσία?»

«Μια απέραντη παγωμένη χώρα με μόνο ρεαλιστικό career option την πορνεία?»

«Δεν ξέρω, αλλά χθες έβλεπα όνειρο ότι η Κυβέρνηση προφασιζόμενη την έλλειψη ενέργειας, απαγόρευσε να χτίζονται μεγάλα σπίτια και κατάσχε τα υφιστάμενα για να μην σπαταλούν ρεύμα. Κολεκτιβοποίηση ένα πράμα.»

«Δεν ξέρω τι είναι χειρότερο. Να μην ανάβω το air condition ή να μην μπορώ να κάνω μπάνιο για να δροσιστώ».

«Ψηφίζω το μπάνιο.»

«Τόσα χρόνια λέμε ότι έχουμε βαρεθεί την πατριδολαγνεία και τα εγκαίνια μνημείων αλλά άμα το σκεφτείς, χίλιες φορές τα εγκαίνια μνημείων παρά να σκοτώνεται κόσμος άδικα. Τα μνημεία και οι προτομές προσβάλουν την αισθητική μας αλλά δεν κινδυνεύουμε να μας σκοτώσουν (εκτός αν ππέσουν πάνω μας).»

«Ναι ρε άσε, χάλια. Επιβιώνουμε εντελώς συμπτωματικά σε αυτό τον τόπο.»

«Θα αρχίσω να πιστεύω ότι και τότε, το 74, η Εθνική Φρουρά δεν ήταν ούτε προδομένη, ούτε αποδιοργανωμένη όπως προνοεί το συλλογικό παραμύθι, ούτε τίποτε. Normal business day ήταν, αλλά ώσπου να πάει το μήνυμα και να έρθει το χαπάρι και να αποφασίσουν τι θα κάμουν με τη ζωή τους, εφτάσαν οι Τούρκοι στη Μια Μηλιά.»

«Παρέτα. Θα σε πουν προδότρια».

«Είμαι. Άναψα το air condition για 10 λεπτά διότι ήταν να φυρτώ.»

Welcome to Bangladesh

Συγκλονιστήκατε? Και εγώ.
Λυπηθήκατε? Και εγώ.
Νευριάσατε? Και εγώ.
Αγανακτήσατε? Και εγώ.

Συγκλονιστείτε / λυπηθείτε / νευριάστε / αγανακτείστε όμως με σβηστό το air condition για να μην σπαταλάτε ενέργεια.

Η ζωή του master Yoda

Είμαι σε μια εργασία που κάθε 2-3 χρόνια φεύγουν και έρχονται νέοι υπάλληλοι. Περιττό να πω ότι κάθε νέα φουρνιά είναι όλο και πιο νεαροί (από μένα), έχουμε όλο και πιο μεγάλη ηλικιακή διαφορά, ενδεικτικά να αναφέρω ότι η τελευταία φουρνιά που ήρθε δεν θυμάται την Αλέξια στην Eurovision του 1987 (Άσπρο Μαύρο) διότι το 1987 μόλις είχαν γεννηθεί….

(ναι, περιμένω να κάνετε τα μαθηματικά πόσο χρονών ήσασταν εσείς το 1987)

Στην αρχή είχε λίγη πλάκα να ακούς για πράματα και καταστάσεις τα οποία έζησες πριν 5-6 χρόνια (history indeed repeats itself), να δίνεις συμβουλές με τη δική σου πείρα και να το παίζεις ο παλιός της παρέας. Το κάνεις μια. Το κάνεις δύο. Το κάνεις τρεις. Μετά τις τέσσερις φορές βαριέσαι αφόρητα, τους βρίσκεις εξαιρετικά πληκτικούς, τώρα καταλαβαίνω γιατί ο master Yoda βαρκέται να μιλήσει φυσιολογικά του Anakin Skywalker.

Δίπλα στους νέους, είμαι ο master Yoda.

Άσε που έρχονται όλοι με το ίδιο κόψιμο και ξέρεις από πριν την ιστορία της ζωής τους (παρελθόν, παρόν και μέλλον).

Γυναίκα

Αν η νέα συνάδελφος είναι γυναίκα, μόλις έχει τελειώσει το πανεπιστήμιο, άτε να δούλεψε 1-2 χρόνια ποτζεί ποδά. Αν έχει steady boyfriend, τον έχει τα τελευταία 7-10 χρόνια, STANDARD σπούδαζαν μαζί, στο ίδιο πανεπιστήμιο ή στην ίδια πόλη, τώρα συζούν σαν φοιτητές και αυτή τον πρίζει να την παντρευτεί επιτέλους διότι άρχισε το βιολογικό ρολόι της να χτυπά και το Cypriot dream επιβάλλει να παντρευτείς και να κάνεις το πρώτο σου μωρό πριν κλείσεις τα τριάντα. Η τύπισσα θα στάζει μέλι κάθε φορά που θα μιλά για τον boyfriend (λογικό, ακόμα δεν πρόλαβαν να σφαχτούν για τα 1636 πράγματα που σφάζονται συνήθως οι παντρεμένοι) και θα θέλει να γίνει φίλη σου. Αν πείσει τον boyfriend και ορίσουν ημερομηνία, θα περάσουμε 1-2 χρόνια προετοιμασιών του γάμου, όπου η τύπισσα μια μέρα θα εμφανιστεί στη δουλειά με το μονόπετρο, θα μας κεράσει και δεν θα το βγάζει από πάνω της διότι είναι άνετο και νιώθει το connection (you know). Ακολούθως θα ζήσουμε το δράμα της προετοιμασίας του γάμου, τις ιδιοτροπίες της μάνας της και της πεθεράς της, τι νυφικό παίζει στο market, τι λουκούμι παίζει στο market (complete με τιμές), μουσική, decorations, hen parties αλλά θα θέλει να τα κάνει απλά και διαφορετικά από τους άλλους (που να κάθεσαι να της εξηγείς ότι δεν υπάρχει παρθενογένεση), και δόξα σοι ο Θεός ίσως την παντρέψουμε και πάει στο καλό.

Άντρας

Αν ο νέος συνάδελφος είναι άντρας, αν έχει γκόμενα δεν θα το πει αλλά θα το ανακαλύψουμε από μόνοι μας διότι η γκόμενα θα τον πιάνει on average 5 φορές την ημέρα να δει τι κάνει και τίγκι τίγκι θα παίζουν τα mobile. Αν είναι ελεύθερος δεν θα πει τίποτε αλλά πολύ σύντομα θα ανακαλύψουμε και πάλι γιατί. Θα είναι όλη μέρα μέσα στο kerkida.net, ή στα στοιχήματα, ή γενικά θα είναι αλλού. Αν φατσικά είναι ωραίος πάλι καλά. Δεν χρειάζεται να μιλούμε. Αν όχι, θα παρακαλούμε να φύγει. Όταν αντιληφθεί ότι δεν έχει για συνάδελφο  την Claudia Schiffer θα την κάνει με ελαφρά πηδηματάκια.

Παράθυρο από πλήξη πηδήξει master Yoda.

Λάμψη

Δεν είμαι σίγουρη για πολλά πράγματα στη ζωή μου. Δεν ξέρω αν θα είμαι εδώ αύριο, δεν ξέρω που θα είμαι σε πέντε χρόνια, δεν ξέρω τι θα φάω το μεσημέρι.

Ξέρω όμως, δηλαδή είμαι σίγουρη, μα πάρα πολύ σίγουρη, μα απόλυτα σίγουρη ότι το αθασί πουκάμισο (πρόσεξε, ΑΘΑΣΙ) α-θα-σί δεν πάει σε κανένα άντρα. Σε κανένα. Οτι ηλικία και αν είναι. Οτι στυλ και αν είναι. Ότι κορμί θεικό και αν είναι. Δεν τους πάει. Το αθασί χρώμα πάει στα βρέφη (και πάλι παίζεται), σε πετσέτες του μπάνιου/προσώπου, σε τάπερ, άτε να το δεκτώ και σε accesories της κουζίνας και του μπάνιου.

Αυτές (και μόνο αυτές) είναι οι χρήσεις του αθασιού χρώματος. 

Η μόνη δικαιολογία αν είσαι άντρας να βάλεις αθασί πουκάμισο είναι να έχει κατεβεί και πάλι ο Χριστός στη Γη και να έχει πει ότι η Βασιλεία των Ουρανών ανήκει σε αυτούς που φορούν αθασί πουκάμισο. Μόνο τότε να το σκεφτείς (αν είσαι όπως τον Έτερο μπορεί και να αρνηθείς τη Βασιλεία των Ουρανών αν πρέπει να φορέσεις αθασί πουκάμισο). Σήμερα που λες, δεν κατέβηκε ο Χριστός στη Γη, φίλε.

Άρα δεν δικαιολογείσαι. Με τύφλωσες.