Η Μαριαννού από τη Χρυσαλινιώτισσα

Η εκκλησία της Παναγίας της Χρυσαλινιώτισσας είναι η παλαιότερη χριστιανική ορθόδοξη εκκλησία εντός των τειχών της Λευκωσίας. Ενώ οι άλλες εκκλησίες (όπως π.χ. ο καθεδρικός ναός του Αγίου Ιωάννη) χτίστηκαν κυρίως πάνω στα ερείπια καθολικών εκκλησιών και μοναστηριών των Λουζινιανών, η Χρυσαλινιώτισσα χτίστηκε περί τα 1450 από την βασίλισσα Ελένη Παλαιολογίνα και από την αρχή ήταν εκκλησία για τους Ορθόδοξους κατοίκους της Λευκωσίας. Λέγεται ότι στέγασε και πρόσφυγες που ήρθαν στην Κύπρο μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Δόξα και τιμή για τη Χρυσαλινιώτισσα λοιπόν.

Υπάρχει μια μικρή, πλην ενδιαφέρουσα ιστορία σχετικά με αυτή την εκκλησία την εποχή της Τουρκοκρατίας:

Στην εποχή της Τουρκοκρατίας, γενικά ο κόσμος ήταν αγράμματος. Οι παπάδες και οι ψαλτάδες στις εκκλησίες δεν ήξεραν να διαβάζουν και μάθαιναν τις λειτουργίες παπαγαλία απ ‘έξω. Καμιά φορά έκαναν και λάθος και έψαλλαν λάθος ψαλμούς σε λάθος σημείο αλλά κανένας δεν παραπονιόταν γι ‘αυτό. Στην ενορία της Χρυσαλινιώτισσας ζούσε η Μαριαννού, η οποία ήταν κόρη ενός προύχοντα ενορίτη η οποία, εκτός από ονομαστή γκόμενα της ενορίας, ήξερε κιόλας να διαβάζει. Μια φορά το χρόνο, όταν ο Αρχιεπίσκοπος ερχόταν να λειτουργήσει στη Χρυσαλινιώτισσα, οι επίτροποι της εκκλησίας ζητούσαν την άδεια του πατέρα της Μαριαννούς να την αφήσει να έρθει στην εκκλησία και να διαβάσει από το Ευαγγέλιο τον «Απόστολο».

Ο πατέρας της Μαριαννούς πάντοτε έδινε τη συγκατάθεση του αλλά επειδή τούρκικο μάτι δεν έπρεπε να δει τη Μαριαννού (γενικά οι γυναίκες δεν κυκλοφορούσαν ανεξέλεγκτες), έπαιρναν ορισμένες προφυλάξεις.

Η Μαριαννού δεν πήγαινε στην εκκλησία με τα πόδια από τον δρόμο, αλλά έστηναν μια σκάλα και ανέβαινε στην ταράτσα του σπιτιού της. Εκεί, από ταράτσα σε ταράτσα προχωρούσε και έφτανε στο προαύλιο της εκκλησίας όπου και κατέβαινε και έμπαινε στην εκκλησία χωρίς να την πάρουν χαμπάρι οι Τούρκοι. Η πανέμορφη Μαριαννού πάντοτε εμφανιζόταν φορώντας τα καλά της, με τα κεντημένα της μεσοφόρια, τις σειρές τα νομίσματα περασμένα στο λαιμό και με δυνατή φωνή πάντοτε διάβαζε τον «Απόστολο» μπροστά στα έκπληκτα μάτια των παρευρισκομένων ενοριτών.