Για την Αμαλία

«Να γίνουν εξαίρεση οι αλμπάνηδες ρε παιδιά, όχι ο κανόνας»

Το κείμενο σήμερα είναι αφιερωμένο στη μνήμη της Αμαλίας Καλυβίνου και του blog (πλέον) φάντασμα www.fakellaki.blogspot.com

Έχω την εντύπωση ότι το σύστημα υγείας στην Κύπρο είναι ελαφρώς καλύτερο από αυτό της Ελλάδας. Δεν είναι τέλειο, αλλά δεν είναι και ελεεινό. Νιώθω εξαιρετικά τυχερή που δεν βασίζομαι πάνω του για να ζήσω. Επειδή δεν θέλω να αντιγράψω την ιστορία της Αμαλίας που μπορείτε να βρείτε και αλλού, θα πω μια δική μου καλοκαιρινή ιστορία, άσχετη, με την ευχή η Αμαλία πλέον να διανύει ένα αιώνιο καλοκαίρι.

… Το καλοκαίρι του 1993-4 (κάπου εκεί) είχα πάει διακοπές με τους προσκόπους στο βορειοδυτικό κομμάτι του νησιού. Συγκεκριμένα, αφού περιδιαβάσαμε όλο τον Ακάμα, θαυμάσαμε τη χλωρίδα και πανίδα του, γδαρθήκαμε επαρκώς στα αγκάθια, κάναμε μπάνιο σε ερημικές παραλίες και ρίξαμε αρκετές Χριστοπαναγίες για την έλλειψη τηλεφώνων που επικρατούσε (τα κινητά τηλέφωνα ήταν ακόμα άγνωστα) και την αναγκαστική μας απομόνωση από τον πολιτισμό, καταλήξαμε στο ακριτικό χωριό του Πύργου Τυλληρίας.

Ο σκοπός της εκδρομής βασικά ήταν να προωθήσουμε το μότο ότι «καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά» και ότι έπρεπε ο κόσμος να μάθει να μην πετά τα άχρηστα του μέσα στη μέση του δρόμου (διότι παραδοσιακά, ο Κύπριος διατηρεί το σπίτι του πεντακάθαρο και πετάει όλα τα άχρηστα του σε κοινόχρηστους χώρους, όταν δεν τον βλέπει κανείς). Στην πραγματικότητα καταφέραμε το εξής: Με το που φτάναμε σε ένα χωριό, έπεφτε σήμα ότι «ήρθαν οι κορούδες να καθαρίσουν», όλο το χωριό μαζευόταν γύρω μας με καρέκλες πασατέμπο, καφέδες κτλ και μας παρακολουθούσε ενόσω εμείς μαζεύαμε τα άχρηστα και μιλούσαμε για την καθαριότητα που είναι μισή αρχοντιά. Κάποτε μας κερνούσαν γλυκά και χυμούς, κάποτε όχι. Σπανίως κάποιος από τα χωριά βοηθούσε ή έπιανε το νόημα της συλλογικής καθαριότητας. Μάλλον θεωρούσαν ότι μας έστειλε ο Δήμος για να καθαρίσουμε. Μας ρωτούσαν μάλιστα πότε θα αλλάξει η πολεοδομική ζώνη του χωριού τους.

Στον Πύργο Τυλληρίας το σκηνικό ήταν διαφορετικό. Για όσους δεν γνωρίζουν, να αναφέρω ότι το χωριό αυτό λόγω της θέσης της γραμμής αντιπαράταξης έχει απομονωθεί από την υπόλοιπη Κύπρο και είναι σχεδόν περίκλειστο από όλες τις πλευρές από τον τούρκικο στρατό. Το πιο κοντινό ελληνοκυπριακό χωριό είναι 40 λεπτά με το αυτοκίνητο σε δρόμους γάμα τα. Λόγω της απομόνωσης τους, κυκλοφορούν διάφορα ανέκδοτα για τις σεξουαλικές προτιμήσεις των Πυργωτών (με ζώα και συγγενείς, καταλάβατε). Ειδικά το 1993, ήταν ακόμα χειρότερη η κατάσταση. Υποψιάζομαι ότι είχαν να δουν ξένο κόσμο από το 1974 που κατέβηκε ο τούρκικος στρατός από τη θάλασσα.

Εμείς φτάσαμε στο χωριό με λεωφορείο, αλλά έτσι προσκοπικά χακί που ήμασταν ντυμένοι, μάλλον νόμισαν ότι κατέβηκε και πάλι ο τούρκικος στρατός. Πάει, χάλασε και αυτός. Από ευπόληπτος στρατός κατακτητής, κατάντησε να επιστρατεύει δεκαπεντάχρονα με ακμή. Αίσχος! Που είναι οι αξύριστοι στρατιώτες που μυρίζουν σκόρδο?

Φτάνουμε λοιπόν στο χωριό και λόγω το ότι κρίθηκε «επικίνδυνο» να κατασκηνώσουμε στην παραλία (εγώ νόμισα λόγω της παρουσίας του τούρκικου στρατού στις γύρω ραχούλες) οι συνοδοί μας είπαν να μείνουμε στο ένα και μοναδικό ξενοδοχείο του χωριού (η λέξη «ξενοδοχείο» εδώ αντιλαμβάνεστε ότι είναι φοβερό overstatement). Έτσι και έγινε. Ξεφορτώσαμε τα πράγματα μας και μοιραστήκαμε στα δωμάτια του ξενοδοχείου. Εγώ ως βλήμα που ήμουν, διάλεξα δωμάτιο που να βλέπει τη θάλασσα, για να αγναντεύω το απέραντο γαλάζιο και να γράφω ποίηση.

Οι πιο «ξύπνιες» της παρέας διάλεξαν δωμάτια mountain view (με θέα το δρόμο και το παρκινγκ στην πίσω μεριά του ξενοδοχείου). Μάλιστα επέμεναν. Αργότερα κατάλαβα γιατί, όπως επείσης γιατί κρίθηκε «επικίνδυνο» το camping στην παραλία.

Μέσα σε διάστημα 20 λεπτών, όλοι οι νεαροί αρσενικοί άνδρες της περιοχής (του χωριού, των γύρω βουνών, μέχρι και του δίπλα χωριού απόστασης 40 λεπτών με το αυτοκίνητο) βρέθηκαν έξω από το ξενοδοχείο με τις αυτοσχέδιες μοτοσικλέτες τους να κορνάρουν και να ξεχειλώνονται για λίγη σημασία. Το τι Chaly πάρκαρε έξω από το ξενοδοχείο δεν περιγράφεται. Κόρναραν τις μηχανές τους, έκαναν ακροβατικά, χαιρετούσαν, σφύριζαν, φώναζαν, χαλούσαν τον κόσμο.

Οι τύπισσες της παρέας μας που ζήτησαν τα πίσω δωμάτια βγήκαν στα μπαλκόνια και ανέμιζαν πετσέτες της θάλασσας, σουτιέν, βρακιά, χαρτομάντιλα, ότι βρισκόταν πιο πρόχειρο. Απίστευτο σκηνικό. Οι συνοδοί μας να έχουν φρικάρει. Ο ξενοδόχος να έχει φρικάρει. Περιμέναμε από στιγμή σε στιγμή να πλακώσει ο παπάς του χωριού με όλες τις θεούσες ακόλουθες του (όπως την ταινία του Στάθη Ψάλτη με την παραλία γυμνιστών) για να επαναφέρει την τάξη.

Οι κάτοικοι του ακριτικού Πύργου αντιστέκονται σθεναρά στους Τούρκους κατακτητές, και κρατούν άσβεστη την ελληνικότητα του χωριού κάτω από αντίξοες συνθήκες. Τελικά όντως πρέπει να είχαν να δουν ξένο κόσμο, και μάλιστα θηλυκό από το 1974. Είκοσι χρόνια είναι πολλά με τα πρόβατα και τις ξαδέρφες τους. Τους καταλαβαίνω απόλυτα. Πονάει η ψυχή μου.

Το σκηνικό συνεχίστηκε μέχρι αργά τη νύχτα. Μας είχαν εγκλωβίσει στο ξενοδοχείο και δεν μπορούσαμε να πάμε πουθενά. Για καθαριότητα μισή αρχοντιά δε, ούτε λόγος. Υπήρχε ο ορατός κίνδυνος απαγωγής. Μάλλον προσπαθούσαν να μας κάνουν να καταλάβουμε το δράμα που ζούσαν ως ελεύθεροι πολιορκημένοι. Το νιώσαμε στο πετσί μας και καταλάβαμε πόσο απεγνωσμένοι είναι.

Την επομένη φύγαμε από τα χαράματα σαν κλέφτες…