Η παλιά Λευκωσία
Διαβάζω για την παλιά Λευκωσία σε εφημερίδες και περιοδικά και μου δημιουργείται κάθε φορά η εντύπωση ότι διαβάζω τον επικήδειο μιας γυναίκας που στο παρελθόν υπήρξε όμορφη και νέα, και τώρα πέθανε γερασμένη και ξεχασμένη. Πολλοί οικειοποιούνται την παλιά πόλη αλλά οι περισσότεροι ούτε ένα βράδυ δεν πέρασαν «εντός των τειχών», έτσι θα γράψω κάποιες δικές μου σκέψεις. Θα γράψω διότι πιστεύω πολύ παρεξηγήθηκε το θέμα.
Πρώτα απ’όλα, η ζωή στην παλιά Λευκωσία δεν θύμιζε ποτέ έργο κουλτουρέ, με ανθισμένα μπαλκόνια και γελαστές οικοκυρές. Ήταν πάντα μικρά στενά σπίτια, με αμφιβόλου αρχιτεκτονικής τάσεως σχήμα, το ένα πάνω στο άλλο, κάποτε συμπαθούσες τον γείτονα σου, κάποτε όχι. Μάλωνε ο γείτονας με τη γυναίκα του και τον άκουε όλη η γειτονιά. Ανύπαρκτη ιδιωτική ζωή. Ναι, υπήρχαν και υπάρχουν πλινθόκτιστα σπίτια, που υπέφεραν και υποφέρουν από υγρασία. Η μισή παλιά Λευκωσία είναι χτισμένη πάνω στην παλιά κοίτη του Πειδιά (μετά από πλημμύρες και λοιμούς αποφασίστηκε να χτιστεί η κοίτη, και όποιος το αποφάσιζε έχτιζε χωρίς άδεια οικοδομής. Ως αποτέλεσμα κανένας πλέον δεν μπορεί να πει με σιγουριά από πού περνά η κοίτη του ποταμού. Τη καταπίνει literally η Γη). Κάθε χρόνο τα σπίτια ήθελαν σοβάτισμα και μπογιάτισμα. Παίζαμε βασιλέα κόβοντας πλιθάρια από τους τοίχους. Τα σπίτια ήταν πάντα ολόμαυρα από τη βρωμιά, το ίδιο και τα «ιστορικά» κτήρια. Κανένα planning δεν υπήρχε. Στον ίδιο δρόμο υπήρχαν οικίες, ξυλουργεία, καφενές, μπακάλης, μέχρι και κατασκευαστής φέρετρων.
Κανόνιζες το πρόγραμμα σου αναλόγως του πότε άκουες την προσευχή του Χότζα από τους δίπλα. Αν την άκουες και ήταν ακόμα νύχτα, ήταν νωρίς να σηκωθείς. Αν την άκουες το πρωί και δεν είχες ήδη βάλει το φαί να ψήνεται άργησες (οι Μάγισσες της Σμύρνης σε αυτό έχουν δίκιο). Αν ήσουν σωστή νοικοκυρά θα πήγαινες 2 φορές της εβδομάδα στη Λαϊκή να ψωνίσεις τα φρούτα και λαχανικά σου από «τους χωρκάτες», τα όσπρια σου από το Ματθαίο και το γάλα γινόταν παράδοση στο σπίτι από γαλατά. Αυτά που περιγράφω δεν είναι αρχαία ιστορία. Τα θυμούμαι. Εκτός τον γαλατά που πέθανε, τα υπόλοιπα ακόμα ισχύουν.
Οι εντός των τειχών Λευκωσιάτες πάντοτε παραπονούνταν για την υγρασία και την έλλειψη χώρου. Με την αύξηση στα αυτοκίνητα, παραπονούνταν και για την έλλειψη παρκινγκ. Το ότι με την εισβολή η πράσινη γραμμή περνούσε πολύ κοντά στα σπίτια τους δεν βοήθησε either. Το αντιλήφθηκα όταν μου το υπέδειξε μια φίλη από τη Λεμεσό που τρομοκρατήθηκε με τη σκέψη να καθόμαστε αραχτές και 10 μέτρα πιο κάτω υπήρχε «το χάος» (η συζήτηση έγινε πριν 15 χρόνια).
Και βεβαίως, άρχισαν να μετακομίζουν προς τα έξω πολύ πριν φθάσουν οι Αράπηδες, οι Κινέζοι φοιτητές, οι Πακιστανοί και οι Ρωσσοπόντιοι. Σε εποχές που καμπαρέ δεν υπήρχε ούτε για δείγμα, οι πουτάνες της Λευκωσίας ήταν alive and kicking. Ούτε οι πουτάνες ενοχλούσαν τους Λευκωσιάτες. Ήθελαν να έχουν κήπο, παρκινγκ για το αυτοκίνητο, κούνγκρενο σπίτι κτλ. Να μπουν στον εικοστό αιώνα.
Πρώτα απ’όλα, η ζωή στην παλιά Λευκωσία δεν θύμιζε ποτέ έργο κουλτουρέ, με ανθισμένα μπαλκόνια και γελαστές οικοκυρές. Ήταν πάντα μικρά στενά σπίτια, με αμφιβόλου αρχιτεκτονικής τάσεως σχήμα, το ένα πάνω στο άλλο, κάποτε συμπαθούσες τον γείτονα σου, κάποτε όχι. Μάλωνε ο γείτονας με τη γυναίκα του και τον άκουε όλη η γειτονιά. Ανύπαρκτη ιδιωτική ζωή. Ναι, υπήρχαν και υπάρχουν πλινθόκτιστα σπίτια, που υπέφεραν και υποφέρουν από υγρασία. Η μισή παλιά Λευκωσία είναι χτισμένη πάνω στην παλιά κοίτη του Πειδιά (μετά από πλημμύρες και λοιμούς αποφασίστηκε να χτιστεί η κοίτη, και όποιος το αποφάσιζε έχτιζε χωρίς άδεια οικοδομής. Ως αποτέλεσμα κανένας πλέον δεν μπορεί να πει με σιγουριά από πού περνά η κοίτη του ποταμού. Τη καταπίνει literally η Γη). Κάθε χρόνο τα σπίτια ήθελαν σοβάτισμα και μπογιάτισμα. Παίζαμε βασιλέα κόβοντας πλιθάρια από τους τοίχους. Τα σπίτια ήταν πάντα ολόμαυρα από τη βρωμιά, το ίδιο και τα «ιστορικά» κτήρια. Κανένα planning δεν υπήρχε. Στον ίδιο δρόμο υπήρχαν οικίες, ξυλουργεία, καφενές, μπακάλης, μέχρι και κατασκευαστής φέρετρων.
Κανόνιζες το πρόγραμμα σου αναλόγως του πότε άκουες την προσευχή του Χότζα από τους δίπλα. Αν την άκουες και ήταν ακόμα νύχτα, ήταν νωρίς να σηκωθείς. Αν την άκουες το πρωί και δεν είχες ήδη βάλει το φαί να ψήνεται άργησες (οι Μάγισσες της Σμύρνης σε αυτό έχουν δίκιο). Αν ήσουν σωστή νοικοκυρά θα πήγαινες 2 φορές της εβδομάδα στη Λαϊκή να ψωνίσεις τα φρούτα και λαχανικά σου από «τους χωρκάτες», τα όσπρια σου από το Ματθαίο και το γάλα γινόταν παράδοση στο σπίτι από γαλατά. Αυτά που περιγράφω δεν είναι αρχαία ιστορία. Τα θυμούμαι. Εκτός τον γαλατά που πέθανε, τα υπόλοιπα ακόμα ισχύουν.
Οι εντός των τειχών Λευκωσιάτες πάντοτε παραπονούνταν για την υγρασία και την έλλειψη χώρου. Με την αύξηση στα αυτοκίνητα, παραπονούνταν και για την έλλειψη παρκινγκ. Το ότι με την εισβολή η πράσινη γραμμή περνούσε πολύ κοντά στα σπίτια τους δεν βοήθησε either. Το αντιλήφθηκα όταν μου το υπέδειξε μια φίλη από τη Λεμεσό που τρομοκρατήθηκε με τη σκέψη να καθόμαστε αραχτές και 10 μέτρα πιο κάτω υπήρχε «το χάος» (η συζήτηση έγινε πριν 15 χρόνια).
Και βεβαίως, άρχισαν να μετακομίζουν προς τα έξω πολύ πριν φθάσουν οι Αράπηδες, οι Κινέζοι φοιτητές, οι Πακιστανοί και οι Ρωσσοπόντιοι. Σε εποχές που καμπαρέ δεν υπήρχε ούτε για δείγμα, οι πουτάνες της Λευκωσίας ήταν alive and kicking. Ούτε οι πουτάνες ενοχλούσαν τους Λευκωσιάτες. Ήθελαν να έχουν κήπο, παρκινγκ για το αυτοκίνητο, κούνγκρενο σπίτι κτλ. Να μπουν στον εικοστό αιώνα.
Αυτά που ακούω για ερήμωση, αλλοδαπούς και πράσινα άλογα, τα βρίσκω άκρως παραπλανητικά από κουλτουριάρηδες που νομίζουν παλιά Λευκωσία είναι τα «Καλά Καθούμενα», «το Αιγαίο» και «το Εναλλάξ». Ή από «Λευκωσιάτες» πρώτης γενιάς που δεν έχουν αποφασίσει ακόμη από πού κατάγονται. Η παλιά Λευκωσία δεν πέθανε και αντιθέτως λέω ότι τώρα σε πολλούς τομείς βρίσκεται σε πολύ καλύτερη κατάσταση από πριν. Βεβαίως πολλά πράγματα πρέπει να βελτιωθούν. Τίποτα δεν είναι τέλειο. Λίγη υπομονή παρακαλώ.
19 Comments:
Περσι, έτσι καιρό, φιλοξενούσα ένα φίλο από Αμερική και είχε διαβάσει για την παλιά Λευκωσία στο βιβλίο/οδηγό που αγόρασε για την Κύπρο. Ήταν εδώ μια εβδομάδα και την μια μέρα την φάγαμε στην παλιά Λευκωσία - έχει πολλά να δεις.
Απλά εσύ μας είπες πως ήταν τα πράγματα, αλλά πολλά από αυτά δεν τα βλέπεις σήμερα. Είτε γιατί δεν είναι πια μέρος της ζωής μας, είτε γιατί δεν υπάρχουν... π.χ. ποιός ξυπνά στις 7 να πάει στην αγορά; Θυμούμαι αμυδρά κάποια πρωινά στην αγορά κ να ισορροπάς στο "πεζοδρόμιο" της Λήδρας πριν γίνει πεζόδρομος...
Τέλος, το ότι υπάρχει το Εναλλάξ, η Οκτάνα, το Χαμαμ είναι καλύτερα από το να μην υπήρχε τίποτε εκει... ακόμα και το Σταρμπακς κ το Φλο της Λήδρας είναι καλά για την κίνηση που τραβούν αν μη τι άλλο.
Συμφωνούμε ότι η παλιά Λευκωσία ήταν και ΕΙΝΑΙ όμορφη...
Ναι (είπα ότι τώρα είναι αντιθέτως καλύτερα) αλλά όχι και να μου λένε ότι χάλασε η παλιά Λευκωσία διότι γέμισε αλλοδαπούς και αλλόθρησκους. Αυτά είναι παραπλανητικά κλισέ. Δεν ζούμε σε τραγούδι του Μάνου Λοίζου. Η παλιά Λευκωσία ήταν πάντοτε μια τουρλού-τουρλού κατάσταση (από τα σπίτια μέχρι τους ανθρώπους).
oi allodapoi einai kommati ths gohteias ths palias leykwsias, opws ginetai kai me tous allodapous se polles perioxes tou kentrou ths a8hnas, logou xarh. Apla to mikro mou parapono einai oti 8a mporousan polla apo ta ktiria ekei na kri8oun diathritaia kai na tous ginei syntirish......
Alla na mhn allaksoun thn tampela stou Symh (ss Kala Ka8oumena) giati exei ginei polly kalt
hm.. den xero an giafto efthinetai to gegonos oti piga ta prota mou rantevou sta kala kathoumena, evgala ola ta savvata tis efivias mou sto kafe odeio, ta kalokairia pigena mantato kai ton xeimona oktana... pou goustaro me xilia tin mistagogia, pou perimeno na ertho kipro gia na pao lotofagous kai enallax, pou kapote dino to giro mou pou to theatro ena kai to aigaio, pou ktipo kamia ekthesi stin pili ktl ktl... alla emena i palia lefkosia me goitevei poli. gia na eimai ilikrinis otan akouo to ousiastiko "lefkosia" afti mou erxetai sto mialo kai oxi to spiti mou... exo kai mia fili pou spoudazei texni kai mia zoi tin palia lefkosia zografize kai itan asteirefti pigi...
an exo ta lefta sto melon tha ithela na agoraso ena spiti ekei kai na to anapalaioso... panta me magevan ta palia spitia (akoma kai tote pou kati gnostoi mas pou agorasan ena kai to anapalaiosan anakalipsan oti tin nixta evgainan tsarka ta fidia apo tin stegi kai ekanan peripato sta ipnodomatia tous) kai panta ithela na ziso se ena..
i palia lefkosia exei mia miroudia apo mia alli epoxi... kai afto nomizo einai to atou tis. apo ekei kai pera exei sigoura ta problimata tis kai na min xexname oti einai ousiastika mirasmeni sta dio...
xehas to spiti ekei. ta paliospita agorastikan apo ligous plousious kai oi times einai aplisiastes, an kai ta enoikia shetika einai hamila
Απ' ότι κατάλαβα έγραψες το post για να προστατεύσεις το κύρος της παλιάς πόλης που κάποιοι λένε πως χάθηκε με την "έφοδο" των μεταναστών.
Λοιπόν, έχοντας μάθει καλά την παλιά πόλη από τα αμέτρητα χιλιόμετρα που έκανα εντός των μικρών της τειχών (1,5χμ διάμετρο έχουν), μπορώ να πω με σιγουριά ότι αποτελούν ένα από τα ομορφότερα μέρη της Κύπρου και ίσως από τα όμορφα αστικά σημεία παγκοσμίως, διότι στην εντός των τειχών Λευκωσία η αρχιτεκτονική δεν αλλοιώθηκε σημαντικά (δείτε, πχ, Θεσσαλονίκη ή Αθήνα όπου πλάι σε ένα νεοκλασικό αριστούργημα υψώνεται ένα τσιμεντένιο σίχαμα του '60).
Το ότι η παλιά Λευκωσία γέμισε μετανάστες είναι και ενός είδους ευλογία, διότι έτσι διατηρήθηκε ζωντανή (εφόσον οι Νεοκύπριοι μετακόμισαν στους όμορους δήμους, ώστε να έχουν χώρο να παρκάρουν τις 3-4 κούρσες). Και αυτή της η ζωντάνια, μπορεί να διαφέρει από τη Λευκωσία των αστικών μύθων και της λογοτεχνίας, με τις μαντηλοφόρες Τουρκάλες, τα παζάρια στις τρεις πύλες ή το κατά χότζα ωρολόγιο, αλλά διατηρεί ένα δικό της γραφικό πνεύμα.
Όσο πιο κοντά στην πράσινη γραμμή πας, τόσο πιο αγνές πρωτευουσιάνικες φιγούρες συναντάς, με ιστορίες απ' τον καιρό των "Δεκεμβριανών". Η "περβόλα του Μαύρου", το "Χάνι του Συμεού", τα ξυλουργεία, τα μπουρδέλα που παραμένουν στη θέση τους γύρω από το παλιό δημαρχείο και τα νεκρά μαγαζιά στην Ερμού αποτελούν τα φολκλόρ σημεία της πόλης, που αν τα λησμονήσουμε για τη χλιδή της Μακαρίου, θα απολέσουμε το πιο αυθεντικό κομμάτι της πρωτεύουσας-και ίσως το μόνο εναπομείναν αυθεντικό κομμάτι της Κύπρου.
Δε λέω...
Ωραία [?] τα κλαμπ και η Αγία Νάπα, και οι διασημότητες στο Le Cafe και οι latin χοροί τα καλοκαίρια στο roof garden του Holiday Inn...Αλλά εκείνες τις στεγνές από υγρασία θερινές νύχτες στην "Ερωδό" ή σε βόλτες στην παλιά πόλη, να χαζεύεις μια το Ομεριέ από δω και μια την Αγια-Σοφιά από κει μυρίζοντας στον αέρα το γιασεμί, δεν πρέπει να τις αφήσουμε να φύγουν.
Η Λευκωσία, ελλείψει θάλασσας, νομίζω πως αγαπιέται γιατί έχει τα τείχη της. Και μέσα σ' αυτά, όση απέμεινε από τη μεσαιωνική της αρχοντιά.
[ttallou, εκ Πραιτωρίου Πάφου]
Ναι. Η Γαληνοτάτη Αυτοκρατορία οχύρωσε την πόλη χτίζοντας τα σημερινά τείχη και παίρνοντας οικοδομικό υλικό από τα παλιά τείχη και από σπίτια. Έπειτα άλλαξαν τον ρου του Πεδιαίου για να περνά έξω από τα τείχη και έχτισαν τις τρεις πύλες.
Να μου ζήσετε, που λέτε τα πράματα με τ' όνομά τους.
Αν ήμουνα του Γραφείου Τύπου (του 'ππί-άι-όου' ντε) θα σας έκοβα μισθο να λέτε τα αυτονόητα, μπας και ξυπνήσει ο κόσμος.
Αλλά δεν είμαι του Γραφείου Τύπου.
Φωτίστε με, παρακαλώ.
"ππί-άι-όου";
Φως: P.I.O. =Press and Information Office =Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών.
Nicosia Municipality PIO υποθέτω ;)
Zambellas power...
@Passenger: Η κοίτη του ποταμού αλλοιώθηκε μεν από τους Ενετούς για να γεμίσουν την τάφρο με νερό αλλά το ποτάμι συνέχισε να περνά μέσα από την πόλη. Καταγράφονται πλύμμηρες που προξενούσαν καταστροφές κτλ. (πούντες τώρα). Το θέμα λήθηκε οριστικά όταν έχτισαν την κοίτη.
@Ttallou: Το P.I.O. είναι κυβερνητικό και δεν ανήκει στο Δήμο.
Τα ενοίκια είναι χαμηλά διότι αφενός τα σπίτια είναι "χαλαμάντουρα" που δεν έχουν πολλές φορές τα στηχειώδη, εφετέρου οι περισσότεροι ενοικιαστές είναι θέσμιοι, άρα δεν μπορούν να εκδιωχθούν και το ενοίκιο ανεβαίνει πολύ αργά σε σύγκριση με την αξία τους.
Για την ιδιοσυγκρασία των Λευκωσιατών θα μιλήσω άλλη φορά διότι είναι θέμα από μόνο του.
Μου θύμισες το κλασικό (πια): "Γριά Πουτάνα που ξυρίζει τα πόδια της.... " και η Λευκωσία κάπως έτσι είναι, αλλά - τί να γίνει?- την αγαπάμε....
εγω την παλια λευκωσια την λατρευω.
πλανιεται μια διαφορετικη αυρα στην ατμοσφαιρα. μακαρι να εμενα μεσα σε εκεινα τα σπιτια που κουβαλουν τοση ιστορια, και να περπατουσα καθημερινα στα στενα δρομακια. δεν με ενοχλουν ουτε οι αλλοδαποι ουτε οι πουτανες.
gamw to apoel
omonoia for ever
Κάνω μελέτη για την ενοποίηση κ ανάπλαση της τάφρου της παλιάς πόλης .Δεν τείθεται θέμα υλοποίησης του σχεδίου, μιάς και είναι μονο μια απλή πανεπιστιμιακή ,πτυχιακή μελέτη.
Εντούτοις θα ήθελα να κινηθώ στο σχεδιασμό βάση πραγματικών αναγκών της ευρύτερης περιοχής της παλιάς Λευκωσίας .
Ετσι ζητώ απο όποιο διαβάσει το σημείωμα μου να μου γράψει για το πώς θα ήθελε να δεί την τάφρο και τις οποιές λειτουργείες θα άρμοζαν σ' αυτό το χώρο , χωρίς πάντα να διαταράσσεται και να υποβαθμίζεται η ιστορική αξία των ενετικών τειχών και της ιδίας της Τάφρου.
qzz0626
air max 90
ray ban sunglasses
tory burch outlet
air max uk
mulberry handbags
ugg boots
adidas outlet
polo outlet
fitflops sale
rockets jerseys
timberland boots
jordan shoes
yeezy shoes
lebron 15 shoes
fila
nike jordans
air max 95
yeezy boost 350 v2
moncler outlet
coach outlet sale
air jordan
adidas yeezy
kobe 11
yeezy
off white
jordan 13
steph curry shoes
golden goose outlet
golden goose sale
supreme clothing
Post a Comment
<< Home