Όχι άλλο κάρβουνο

Άκουσα και ένα ανέκδοτο, ότι δηλαδή μπορείς να πληρώσεις εσύ ο ίδιος για να σου εκδώσουν το δικό σου βιβλίο. Με μοναδικό λόγο ότι έχεις το vanity να δεις τυπωμένο το όνομα σου σε βιβλίο. No questions asked.

Εγώ ήξερα ότι όλα τα αθλήματα που περιλαμβάνουν «εκδόσεις», είτε αναφέρονται σε σελίδες είτε σε πεζοδρόμιο, ΣΕ πληρώνουν… δεν ΤΟΥΣ πληρώνεις… αλλιώς χάνει και η λέξη «εκδίδομαι» το νόημα της. Μάλλον πάλι λάθος κατάλαβα.

Να πληρώσεις για να εκδοθείς, δεν είναι απαραίτητα από μόνο του κακό. Είμαστε μια χώρα μικρή μπλα, μπλά… οι εκδοτικοί οίκοι λίγοι μπλα, μπλα… η έκδοση βιβλίων δεν ανθεί ιδιαίτερα. Το πρόβλημα δημιουργείται όταν δεν υπάρχει καθόλου κριτική από τρίτους και εσύ με την αυτοπεποίθηση σου νομίζεις ότι είσαι ο νέος Κούντερα ή ο νέος Καμύ και εκδίδεις ότι μαλακία σου ήρθε και έγραψες αβίαστα, αβασάνιστα, επειδή έχεις την οικονομική δυνατότητα, ή κάποιοι (άγνωστο γιατί) σε αππώνουν.

Έχουν πέσει πολλά τέτοια βιβλία στα χέρια μου. Με glossy εξώφυλλο χρωματιστό, στο cover γυμνά μοντέλα σε εναγκαλισμό ή βαθιά σκέψη, αέρινες φιγούρες και έντονα χρώματα. Από μέσα το βιβλίο είναι γραμμένο με μεγάλα γράμματα (διότι άμα το σκεφτείς προορίζεται για μύωπες ηλικιωμένες κυρίες που διαβάζουν λίγο πριν κοιμηθούν με το φως του αμπαζούρ (όχι των αστεριών) ή όταν κάθονται στον ήλιο. Το θέμα των βιβλίων αυτών είναι photocopy από το ένα βιβλίο στο άλλο. Τύπος, τύπισσα, κάτι τρέχει, μετά τους περνά. Η υπόθεση με ελαφριές παραλλαγές συναντάται παντού και πάντοτε σε αυτά τα βιβλία.

Οι δε τίτλοι των εν λόγω βιβλίων αναγνωρίζονται πολύ εύκολα από την αοριστία τους. «Η φωτιά του Πάθους», (τρίβει τα χέρια η γιαγιά για το «πάθος» που θα νιώσει σε περίπου 157 σελίδες από τώρα), ή «Ο Άνεμος της Λήθης» (που εμμέσως παραπέμπει σε κάτι που θέλει ο/η πρωταγωνιστής/ρια να ξεχάσει –που η γιαγιά ούτως ή άλλως το ξεχνά μετά την 8η σελίδα-). «Στα φτερά του Έρωτα» (άλλη μια πρωτότυπη ιστορία… έρωτα). Καταλάβατε, I say no more.

Υπάρχει τόσο πολλή κακή λογοτεχνία να κυκλοφορεί που είναι να ανησυχείς. Τα πράγματα βέβαια θα μπορούσαν να είναι χειρότερα. Οι Κύπριοι λογοτέχνες θα μπορούσαν να συνεχίσουν να γράφουν για την εισβολή και την κατοχή, για το σπίτι στο χωριό, το άδειο πιάτο στο τραπέζι…(τράβα με και ας κλαίω) ως έκαναν τα τελευταία 30 χρόνια.

Γιατί αγάπη μου έχεις αυτό το ψευδο-στοχαστικό υφάκι? Μα γιατί προσπαθείς να κάνεις το κείμενο σου δύσκολο με το να ρίχνεις μέσα ότι περίπλοκη λέξη βρεις πρόχειρη στο λεξικό, ή βάζεις πέντε-πέντε τα επίθετα μαζί? Για να δείξεις ότι έχεις ποικιλία δήθεν στην έκφραση σου? Έλεος. Όποιος ήταν καλός στο μάθημα των ελληνικών στο σχολείο, δεν σημαίνει αυτόματα ότι γεννήθηκε συγγραφέας.

Βέβαια, για να είμαι δίκαιη, δεν εκδίδονται μόνο όσοι πληρώνουν για να εκδοθούν. Εκδίδεσαι και με άλλους τρόπους. Αν είσαι ας πούμε αγωνιστής και πέθανες με φρικτό (sorry, ηρωικό) τρόπο, να είσαι σίγουρος ότι τα ποιήματα σου και ότι άλλο έγραψες σε βιβλία, άλμπουμ, post-it κτλ, θα έγιναν glossy λεύκωμα με κρατική επιχορήγηση. Αν στο στρατό είχες την ατυχία να υπηρετήσεις σε τάγμα που ξεκληρίστηκε στα βουνά της Τυλληρίας ή του Πενταδακτύλου, τα κατορθώματα σας θα αποθανατίστηκαν κατά παραγγελία σε άλλο glossy λεύκωμα με φωτογραφίες εποχής.

Κλασσικό παράδειγμα: Αν είσαι πρώην μαυροσκούφης και ξέρεις τον Πρόεδρο ημικρατικού οργανισμού με το μικρό του (που διαθέτουν κονδύλια για τις «τέχνες και τα γράμματα»), εκδίδεις ανθολογία τσιαττιστών - πόνημα της αβάσταχτης βαρεμάρας που περνάς ως νυν-δασονόμος στην οροσειρά Τροόδους - και μετά τα πουλάς πίσω στον ιμηκρατικό οργανισμό που πλήρωσε να τα εκδώσει, που αν έχει κέφια (ο οργανισμός), σου κάνει και δημοσιογραφική διάσκεψη.

Σε γενικές γραμμές, αν σου συνέβηκε κάτι και η κοινωνία νιώθει άσχημα και πιστεύει ότι σου χρωστά, για να νιώσει αυτή καλύτερα θα σε εκδώσουν (ποιήματα, κείμενα, μικρές ιστορίες, ζωγραφιές, οτιδήποτε) για να εξιλεωθούν και να νιώσουν ότι σε «τίμησαν».

Αυτή η στάση δεν δημιουργεί λογοτεχνία. Δημιουργεί χαρτί για προσάναμμα.