Η Ελένη ανάμεσα στις παπαρούνες

Το 1928, ο Maynard Owen Williams, φωτογράφος για το περιοδικό National Geographic ήρθε στην Κύπρο για να φωτογραφίσει και να δει πως ζούσαν οι άνθρωποι στο νησί της Αφροδίτης. Ταξίδεψε σε όλο το νησί, και στο τεύχος Ιουλίου 1928 του National Geographic, τυπώθηκε το άρθρο του με τίτλο «Cyprus: The traditional island birthplace of Venus is one of the least sophisticated of Mediterranean Lands».

Να φανταστείτε ο τύπος πέρασε πολύ ωραία και είχε μόνο καλά λόγια να πει.

Οι φωτογραφίες του Williams είναι χαρακτηριστικές και πλέον κλασσικές μιας ήσυχης (πολιτικά) περιόδου για την Κύπρο (πριν το χαμό που ακολούθησε). Μια λιγότερο γνωστή ιστορία αυτού του ταξιδιού είναι η ακόλουθη:

Περιδιαβάζοντας, ο Williams έφτασε σε ένα από τα χωριά της Καρπασίας όπου και γνώρισε ένα δωδεκάχρονο κορίτσι με σπάνια ομορφιά. Του έκανε τρομερή εντύπωση η ομορφιά του κοριτσιού αυτού, διότι μέχρι τότε, περιέγραφε τις γυναίκες ως ατημέλητες, άσχημες και γερασμένες, πράγμα φυσικό, αφού από το πρωί μέχρι το βράδυ βρίσκονταν στα χωράφια ή έκαναν χειρωνακτική εργασία ίση με αυτή των ανδρών. Το κορίτσι, αν και δωδεκάχρονο, εργαζόταν με τη μητέρα του στην κατασκευή του δρόμου για τον Απόστολο Ανδρέα. Το όνομα αυτής ήταν Έλένη και δέχτηκε να ποζάρει για τον Williams φορώντας τα καλά της ρούχα.

H Ελένη ανάμεσα στις παπαρούνες. Δεν πρόκειται περί μοντέλου, είναι εντελώς φυσική. Η φωτογραφία πάρθηκε το 1928 και αν και μαυρόασπρη, στο National Geographic τυπώθηκε με χρώμα. Φανταστείτε το χωράφι πίσω από τη δωδεκάχρονη Ελένη κατακόκκινο από τις παπαρούνες.



Η Ελένη στο φούρνο της μητέρας της.

Η Ελένη με τη μητέρα της στην κατασκευή του δρόμου για τον Απόστολο Ανδρέα.

Το 1952, δύο άλλοι δημοσιογράφοι του National Geographic ήρθαν στην Κύπρο αποθανατίζοντας τις αλλαγές που έφεραν τα τελευταία 24 χρόνια στη νησί. Φτάνοντας στην Καρπασία, αποφάσισαν να ψάξουν να βρουν την όμορφη Ελένη του Williams. Πράγματι, η Ελένη εντοπίστηκε. Ήταν πλέον παντρεμένη, είχε εφτά παιδιά και ζούσε στο ίδιο χωριό, στο σπίτι που έμενε το 1928 με τη μητέρα της. Όταν οι δημοσιογράφοι της είπαν το λόγο της επίσκεψης τους, η Ελένη έφερε από το ερμάρι του σπιτιού της ένα αντίγραφο του τεύχους Ιουλίου 1928 του περιοδικού National Geographic που ήταν μέσα η φωτογραφία της. Οι φωτογράφοι την απαθανάτισαν ξανά, μετά από 24 χρόνια. 7 γέννες (!!) και η σκληρή δουλειά των τελευταίων 24 χρόνων είχαν αλλοιώσει φυσικά την όμορφη Ελένη.

Η Ελένη (μεσήλικη γυκαίκα πια) μπροστά από τον ίδιο φούρνο.
Η Ελένη όπως ήταν το 1952, στη δεύτερη επίσκεψη των δημοσιογράφων.

Θυμήθηκα την ιστορία αυτή όταν είδα τις φωτογραφίες της μικρής Αφγανής με τα απίστευτα πράσινα μάτια, που είχε απαθανατίσει το National Geographic το 1980 και αργότερα εντόπισε μετά την πτώση των Ταλιμπάν….