Ποια είναι η παράδοση μας?

Ο Μικελλίδης είναι γιατρός, τακτικός θαμώνας σε talk shows, γράφει στήλες σε εφημερίδες και περιοδικά, γενικά όποια πέτρα σηκώσεις θα τον βρεις από κάτω. Έχει πει τη γνώμη του για τα πάντα, για τη σεξουαλική ζωή των Κυπρίων, μέχρι το Κυπριακό πρόβλημα (χωρίς να τον ρωτήσει κανείς).

Μέσα στα πολλά που έγραψε, έγραψε και το ακόλουθο (κάπως έτσι, δεν θυμάμαι ακριβώς τις λέξεις): «μην πηγαίνετε στα κατεχόμενα χωριά σας ψάχνοντας για τις τσούρες της γιαγιάς σας, δεν θα τις βρείτε. Ψάξτε για κάτι πιο βαθύ, αυτό που σας δένει με αυτό τον τόπο. Δεν θα το βρείτε στα χαλαμάντουρα.» Ο Μικελλίδης (νομίζω) θέλει να πει ότι δεν ακολουθούμε τις παραδόσεις μας διότι έχουμε γενικά φύγει (με τη βία ή και μόνοι μας) από το φυσικό μας περιβάλλον και οι προσπάθειες μας να «μην ξεχάσουμε» είναι άνισες διότι δεν μας ενώνει τίποτα πλέον με το παρελθόν μας. Τι είναι όμως η παράδοση, τα ήθη και έθιμα?

Τα ήθη και έθιμα ενός τόπου έχουν νόημα όταν ασκούνται την κατάλληλη στιγμή στις κατάλληλες συνθήκες. Αλλιώς αντιγράφουμε (και μάλιστα με κακό τρόπο) πράγματα που μάθαμε παπαγαλία. Τα ήθη και έθιμα στην τελική είναι η πρακτική που ακολουθεί ένα συγκεκριμένο group ανθρώπων για ένα χρονικό διάστημα. Ο χρόνος κυμαίνεται αναλόγως. Κάτι που ασκείται για 500 χρόνια θεωρείται μέρος της παράδοσης. Αλλά και κάτι που ασκείται τα τελευταία 50 χρόνια μπορεί να θεωρηθεί παράδοση.

Όταν ήταν να παντρευτώ, άκουσα διάφορα που «πρέπει» μου έλεγαν να κάνει το άτομο που επιμένει να παντρευτεί. «Να φέρεις λαουτάρη να σου τραγουδά την ώρα που θα ντύνεσαι» (η σκέψη και μόνο να ακούω τίρι-τίρι ένα γερούδι να τραγουδά παράφωνα ενώ εγώ προσπαθώ να μεταμορφωθώ σε απαστράπτουσα νύφη, δεν με ενθουσίασε). «Να σε ζώσουν οι γονείς και συγγενείς» (κανένας δεν ήξερε να μου πει γιατί και πως ακριβώς γίνεται αυτό). «Στο party να βάλεις παραδοσιακά και νησιώτικα τραγούδια να χορέψουν οι συγγενείς και φυσικά ζειμπέκικα» (όχι, ποτέ!!!). Ρώτησα τη μαμά Δρακούνα και πήρα την ακόλουθη κατατοπιστική απάντηση:

«Εμείς είμαστε Λευκωσιάτες. Αυτά τα έθιμα δεν τα ξέρουμε. Λαουτάρηδες και ζώματα δεν έχουν σχέση με τη Λευκωσία και αν ρωτήσεις και τη γιαγιά σου θα σου πει ότι είναι έθιμα της υπαίθρου. Δεν ξέρουμε να τα κάνουμε και ούτε όταν παντρευτήκαμε εμείς τα κάναμε. Εγώ όταν παντρεύτηκα ξύπνησα το πρωί, πήγα κομμωτήριο, ήρθα σπίτι μου, ντύθηκα και ετοιμάστηκα μόνη μου, στο πικ-απ έβαλα να παίζει Top of the Pops (έχουμε ακόμα τον δίσκο) και μετά πήγαμε στην εκκλησία. Τα ίδια έκανε και η γιαγιά σου (χωρίς το πικ-απ). Μετά το γάμο, σε άλλη μέρα, κάναμε party για φίλους και συγγενείς με χορό και τραγούδι. Στο party φορούσα jeans, όλοι ήταν χαλαροί και κανένας δεν χόρεψε ζειμπεκιές ή άλλα βαρετά και ασήκωτα. Ο κόσμος χόρευε χάλι-γκάλι και φορούσε φορέματα στιλ Αλίκη Βουγιουκλάκη στη «Δασκάλα με τα Χρυσά Μάτια» (υπάρχει και ενοχοποιητικό video). Τι σχέση έχουμε με ρεμπέτικα και ζειμπεκιές? Η Λευκωσία δεν είναι λιμάνι να έχει ναύτες και βάσανα. Πάντοτε χορεύαμε δυτικού τύπου τραγούδια (η γιαγιά π.χ. χόρευε Sinatra και κάτι άλλους πεθαμένους). Αυτή είναι η παράδοση σου.»

Θυμήθηκα κάτι παραδοσιακούς χορούς που μας μάθαιναν στο δημοτικό. Εκτός από κάτι κυπριακούς, μαθαίναμε αν δεν κάνω λάθος και καλαματιανό. Τώρα ο καλαματιανός τι σχέση είχε με μας δεν ξέρω. Είναι αυτό που λέμε ήθη και έθιμα-παπαγαλία.