Άρθρο 49.3 - ένας joker μέσα στο Σύνταγμα

Στο γαλλικό Σύνταγμα (της 5^ης Δημοκρατίας –εμείς είμαστε ακόμα στην Δημοκρατία τρία τέταρτα-) υπάρχει το άρθρο 49.3 το οποίο επιτρέπει στη γαλλική Κυβέρνηση να «αναλάβει την ευθύνη» για ένα νομοσχέδιο που συζητείται στη γαλλική Βουλή και όταν ολοκληρωθεί η συζήτηση σε αυτήν και επέλθουν διάφορες τροποποιήσεις από τους βουλευτές, να θεωρείται ότι εγκρίθηκε χωρίς ψηφοφορία.

Δηλαδή, αν η Κυβέρνηση θέλει να περάσει ένα νομοσχέδιο από τη Βουλή και ξέρει ότι είναι controversial, ή η απαραίτητη πλειοψηφία «παίζεται», μπορεί να κάνει χρήση αυτού του άρθρου και να ψηφιστεί νόμος χωρίς actually να ψηφιστεί από τους βουλευτές.

Το άρθρο αυτό βέβαια, δεν μπορεί να αποτελεί τη λύση σε όλα τα προβλήματα και χρησιμοποιείται σε πολύ σημαντικά νομοσχέδια. Επίκληση του μπορεί να γίνεται μόνο μια φορά ανά κοινοβουλευτική περίοδο. Η Βουλή με τη σειρά της έχει το δικαίωμα να καταθέσει πρόταση μομφής εντός 24 ωρών η οποία πρέπει να περάσει με απόλυτη πλειοψηφία. Αν η πρόταση μομφής είναι επιτυχής, στο κοινοβουλευτικό πολίτευμα αυτό σημαίνει ότι η Κυβέρνηση πρέπει να παραιτηθεί (έγινε μια φορά, το 1962). Αν όχι, το νομοσχέδιο θεωρείται εγκριμένο.

Το άρθρο αυτό χρησιμοποιείται όσο πιο σπάνια γίνεται, διότι δε λέει να κλάνεις τη Βουλή κάθε φορά που θέλεις να περάσεις ένα νόμο που ξέρεις ότι οι βουλευτές δεν θα τον περάσουν. Από την άλλη, προσφέρει μια λύση για την Κυβέρνηση σε ένα επικείμενο deadlock (καλή ώρα εμάς που Βουλή και Προεδρικό παίζουν πινγκ πονγκ αναπομπής με το νόμο για τις εκποιήσεις).

Η γαλλική κυβέρνηση έκανε χρήση του άρθρου 49.3 πρόσφατα για να περάσει ένα νόμο «Ανάπτυξης και Δραστηριότητας» για να ανοίξει λίγο η οικονομία της Γαλλίας και να γίνει λιγότερο σοσιαλιστική.

 

Κάποιος θα μπορούσε (όχι άδικα) να πει ότι αυτό το άρθρο είναι τσας αντιδημοκρατικό. Πως γίνεται να περνά ένας νόμος που δεν ψηφίστηκε από τη Βουλή? Προφανώς στη Γαλλία σκέφτηκαν ότι παρά να δένονται τα χέρια της κυβέρνησης κάθε φορά που η Βουλή μουλαρώνει σε κάτι, καλύτερα ένας νόμος through the back door. Και ας η κυβέρνηση "αναλάβει την ευθύνη" του.